Azoospermia – laboratoryjny obraz niepłodności polegający na całkowitym braku plemników w ejakulacie.
Przyczyny
Przyczyny azoospermii można podzielić na:
- przedjądrowe, np. przyczyny genetyczne: zespół Klinefeltera, zespół Kallmanna, mikrodelecje w rejonie genu AZF (azoospermia factor) znajdującego się na długim ramieniu chromosomu Y, oraz przyczyny hormonalne (hipogonadyzm hipogonadotropowy)
- jądrowe, spowodowane niedorozwojem, zanikiem lub utratą jąder albo zaburzeniem ich czynności wskutek działania czynników fizycznych (wysoka temperatura, promieniowanie), efektów ubocznych niektórych leków, a także radioterapii i chemioterapii
- pozajądrowe, np. niedrożność dróg wyprowadzających nasienie, nieobecność nasieniowodów – mutacja CFTR
Diagnostyka
Azoospermię stwierdza się podczas ogólnego badania nasienia. Jeżeli w preparacie bezpośrednim nie obserwuje się plemników, należy odwirować nasienie i wykonać preparat mikroskopowy z uzyskanego osadu. Dopiero brak plemników w osadzie pozwala na stwierdzenie azoospermii. Badanie ogólne nasienia należy wykonać przynajmniej dwukrotnie.
Azoospermia wymaga dalszej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny niepłodności:
- badania hormonalne (FSH, LH, testosteron, prolaktyna)
- biopsja histologiczna jąder (pozwala stwierdzić obecność lub brak spermatogenezy w kanalikach nasiennych (zespół samych komórek Sertolego) oraz na wczesne wykrycie nowotworu jąder)
- badania genetyczne (kariotyp, mutacje AZF i CFTR) oraz doradztwo genetyczne przed zastosowaniem metod rozrodu wspomaganego
Leczenie
Przy obecnym zaawansowaniu medycyny istnieje szansa na potomstwo nawet dla mężczyzn z azoospermią.
- W niedrożności stosuje się mikrochirurgiczną korekcję dróg wyprowadzających nasienie, najlepiej z jednoczesnym pobraniem plemników z najądrza w celu późniejszego wykorzystania do technik wspomaganego rozrodu w sytuacji gdy operacja nie powiedzie się.
- Należy usunąć czynnik wywołujący jądrowe zaburzenia spermatogenezy, jeżeli jest to możliwe (sterydy anaboliczne, wysoka temperatura).
- W zaburzeniach hormonalnych stosuje się leczenie gonadotropiną kosmówkową i gonadotropinami menopauzalnymi (ang. HMG – human menopausal gonadotropins) w celu pobudzenia spermatogenezy.
- W przypadku mutacji AZF-b i c możliwe jest posiadanie biologicznego potomstwa po zastosowaniu metod wspomaganego rozrodu (np. TESE (mikrochirurgiczne pobranie plemnika z jądra, ang.: testicular sperm aspiration), MESA (mikrochirurgiczne pobranie plemnika z najądrza, ang.: microsurgical epididymal sperm aspiration) oraz następnie wykonanie ICSI.
Zobacz też
- kryptozoospermia
Przypisy
Bibliografia
- Krzysztof Kula, prof. Jolanta Słowikowska-Hilczer: Medycyna Rozrodu z Elementami Seksuologii -materiały dla studentów medycyny. Brak numerów stron w książce
- Chirurgiczne leczenie niepłodności męskiej Przegląd Urologiczny. „Przegląd urologiczny”, 2008. brak numeru strony
- WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen. 2010. ISBN 978-92-4-154778-9. Brak numerów stron w książce
- PeterP. RU PeterP., Meurer M. ArchM.M.A. Androl Meurer M. ArchM.M.A., Back pain as a risk factor for azoospermia: it's not the pain, it's hot baths., t. Jan-Feb;28(1):71, 1992 . Brak numerów stron w książce
- Eurepean Association of Urology Guidelines 2012. uroweb.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-23)].
Linki zewnętrzne
- https://web.archive.org/web/20101211124650/http://badanie-nasienia.pl/pl/o-plemnikach/azoospermia/
